به منظور بررسی تفاوت شقاق و بواسیر لازم است به بررسی این بیماری ها بپردازیم تا با ماهیت این آنها آشنا شوید.
بیماری بواسیر با نام هموروئید نیز شناخته میشود. منظور از این بیماری اتساع و گشاد شدن عروق مقعدی است. این عارضه در اثر وارد آمدن فشار بیش از اندازه به مقعد ایجاد می شود و همراه با نشانه هایی از جمله درد، سوزش، خارش، خونریزی است و در مراحل پیشرفته تر با زائده های گوشتی بیرون زده از مقعد نمایان می شود.
بیماری شقاق یا همان ترک مقعدی به ایجاد زخمی عمیق و طولی در دیواره مقعدی گفته می شود. این زخم به علت قرار گرفتن در ناحیه ای حساس معمولاً ملتهب و خارش دار است. شقاق نیز بر اثر وارد آمدن فشار زیاد به مقعد ایجاد می شود و علائمی مانند درد، سوزش، خارش، خونریزی و … را ایجاد می کند. حال که با ماهیت این بیماری ها آشنا شدید به بررسی تفاوت شقاق و بواسیر می پردازیم :
از مهمترین تفاوت های شقاق و بواسیر می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
تا به حال در رابطه با تفاوت شقاق و بواسیر توضیح دادیم اما خوب است بدانید این دو بیماری بی شباهت به یکدیگر نبوده و علائم و علت هایی مشترکی دارند که موجب شده تشخیص هر دو آنها از یکدیگر برای بیماران به سختی انجام شود. برخی از مهمترین شباهت های این دو بیمار به این شرح است:
با وجود همه این نکات در صورت که به مبتلا شدن هریک از این بیماریها شک دارید، به نشانه ها و علائم و اکتفا نکنید و به منظور بررسی های بیشتر با پزشک متخصص م کنید. حتی اگر قصد انجام درمان های خانگی برای برطرف کردن این بیماری ها را دارید قبل از انجام هر اقدام با پزشک م کنید. در مواردی انجام درمان های خانگی و سر خود نه تنها به بهبود شرایط کمک نکرده بلکه در تشدید آن نقش دارد.
کیست مویی یا سینوس پیلونیدال یکی از بیماری های عفونی در ناحیه مقعد و مابین دو کفل است. این بیماری به شکل ایجاد حفره ای حاوی مو بر روی سطح پوست ظاهر می شود. به عبارتی دیگر می توان گفت برگشت مو به داخل پوست در اثر اعمال فشار عامل این بیماری است.
این بیمار ممکن است عاملی ژنتیکی داشته و یا در اثر اشتباه خود فرد زمینه بروز آن فراهم میشود، به طور مثال پوشیدن لباس های تنگ با الیاف غیر طبیعی، نشستن به مدت طولانی، اضافه وزن و … از عواملی هستند که ریسک ابتلا به این بیماری افزایش می دهند. کیست مویی در صورت بروز علائمی نظیر درد، خونریزی، ترشحات بد بو و … را ایجاد می کند.
بیماری کیست مویی برخلاف سایر بیماری های مقعدی، مانند شقاق و بواسیر، قابل درمان با دارو نیست زیرا تا به حال دارویی برای برطرف کردن این مشکل کشف نشده است. اما با این وجود مصرف داروها می تواند به کنترل علائم بیماری کمک نماید. برخی از روشهای درمان دارویی کیست مویی به این شرح است.
یکی از روشهای معمول برای درمان کیست مویی تزریق فنل است. این دارو می تواند علاوه بر کیست موی در درمان آبسه های حاد و مزمن نیز کاربرد داشته باشد. فنل نوعی ترکیب ضد عفونی کننده بوده که درون سینوس مویی تزریق شده و در صورت نیاز ممکن است، نیاز به تزریق مجدد آن باشد.
به علاوه از ژل پارافین برای جلوگیری از آسیب پوست ناشی از تزریق فنل استفاده می شود. این روش درمان کیست مویی با دارو ممکن است به جهت افزایش تاثیر گذاری همزمان با برداشت موضعی سینوس باشد. این روش کمتر خطر معمولاً در طی 4 الی 8 هفته به درمان بیماری کمک می کند.
شاخص ترین عیب این روش درمانی احتمال عود بالای آن است که موجب شده کمتر مورد استقبال بیماران قرار گیرد. به علاوه تزریق فنل ممکن است سبب التهاب بیشتر شود. به همین علت بیماران معمولاً یک شب در بیمارستان بستری می شوند. و پس از آن رعایت نکات مراقبتی نیز توصیه می شود.
یکی از درمان های رایج دارویی برای کیست مویی مصرف دارو است. چسب فیبرین از روشهای کم خطر همراه با درد کمتر برای درمان کیست مویی است. این روش درمان میزان موفقیت بیشتری در مقایسه با روش هایی مانند جراحی سنتی و فلپ دارد.
تزریق چسب فیبرین تحت بیهوشی عمومی و یا موضوعی انجام می شود و بیمار پس از گذشت 1 الی 2 روز می تواند مجدداً فعالیت های روزانه خود را انجام دهد. این روش درمان بهترین گزینه برای درمان این بیماری در کودکان است.
تزریق چسب فیبرین به علت دارا بودن مزایا مختلف و میزان عود برابر با جراحی به عنوان خط اول درمان شناخته می شود و توانسته میزان رضایت بالایی را به خود اختصاص دهد.
مصرف داروهای آنتی بیوتیک به سبب کاهش عفونت و التهاب قبل از جراحی انجام می شود. اما باید بگوییم مصرف آنتی بیوتیک به تنهایی نمی تواند به درمان بیماری کمک نماید. این داروها تنها در برطرف کردن التهاب موثر است.
آمار ها نشان داده افرادی که قبل از جراحی از داروهای آنتی بیوتیک استفاده کردند، میزان عود کمتری را تجربه کرده اند.
رابطه مقعدی نوع عمل جنسی است که مقعد به عنوان عضو جنسی نه کاربرد دارد. در این رابطه آلت تناسلی مردانه وارد مقعد می شود. البته این نوع رابطه جنسی مضرات بسیاری را به همراه داشته و به هیچ عنوان توصیه نمی شود. یکی از مشکلات شایعی که برقراری مکرر رابطه جنسی مقعد دارد، ابتلا به بیماری یا هموروئید است. ورود آلت مردانه به داخل مقعد می تواند عضله اسفنکتری و نیز عروق خونی را تحت فشار قرار دهد و این امر نتیجه ای جز آسیب به عروق مقعد و پاره شدن بالشتک های هموروئیدی ندارد. در نتیجه عروق اتساع پیدا کردن و بواسیر ایجاد می شود. برقراری این رابطه به خصوص برای افرادی که سابقه ابتلا به این بیماری را داشته اند، ممنوع است.
این رابطه به شدت مضر بوده و می تواند مشکلات مختلفی را برای هر دو طرف ایجاد نماید. البته میزان مضرات این رابطه برای ن بیشتر از مردان است. مهمترین عوارض جانبی که ممکن است پس از رابطه مقعدی فرد را درگیر نماید، به این شرح است :
همانطور که ذکر شد رابطه مقعدی برای تمامی افراد ممنوع است، زیرا که مضرات بسیاری را به همراه داشته و موجب بروز بیماری های گوناگون در فرد می شود. اما این محدودیت برای افرادی که سابقه ابتلا به بواسیر داشته اند بیشتر است، زیرا این افراد شانس بیشتری برای عود مجدد بیماری خود دارند، پس باید با اجتناب از چنین رابطه ای از بروز مجدد بیماری خود جلوگیری نمایند.
برای به حداقل رساندن مضرات رابطه مقعدی نکات زیر را به یاد داشته باشید :
مشاهده خون در مدفوع از علائم رایج بسیاری از بیماری ها است، که نیاز به بررسی دقیق تر دارد. البته به جز در مواردی نادر، خون در مدفوع خطرناک نبوده و قابل درمان است. پس با مشاهده آن دستپاچه نشده و برای درمان اقدام نمایید. با ما همراه شوید تا شما را با انواع، عوارض و علت خون در مدفوع آشنا نماییم :
انواع خونریزی از مقعد به این شرح است :
مهمترین عارضه ای که ممکن است به جز عوارض علت اصلی خونریزی از مقعد پدید آید، کم خونی است که خود مشکلات دیگری را به همراه دارد. به خصوص اگر این خونریزی به مدت طولانی باشد و بیماری نسبت به درمان آن اقدامی انجام ندهد.
ه خون در مدفوع بسته به میزان و نوع خونریزی، می تواند علل مختلفی را شامل شود که در ادامه به تشریح آنها می پردازیم :
بواسیر یا هموروئید یکی از انواع شایع بیماری های مقعدی است که ناشی از التهاب و تورم و یا واریسی شدن عروق در ناحیه مقعد ایجاد می شود. بواسیر در اثر وارد آمدن فشار بیش از اندازه به مقعد ناشی از رابطه مقعدی، بارداری، ورزش های سنگین و … ایجاد می شود. این بیماری علائمی از جمله درد، سوزش، خارش و خونریزی (در مراحل پیشرفته تر) را به همراه دارد. خونریزی ناشی از بواسیر معمولاً از نوع هماتوشزی و یا مخفی است.
در صورتی که دیورتیکولهای جداره روده بزرگ یا کوچک (برجستگی های روده) دچار التهاب و عفونت شوند، این بیماری ایجاد می شود. دیورتیکولیت با علائمی از جمله درد، تب، تغییرات اجابت مزاج و خونریزی نمایان می شود.
یکی دیگر از دلایل شایع خون در مدفوع ایجاد شقاق یا فیشر مقعدی است. شقاق از بیماری های مقعدی است، که ناشی از ترک خوردن دیواره مقعد ایجاد می شود. این بیماری نیز در اثر وارد آمدن فشار بیش از اندازه به عضلات مقعد ایجاد می شود و علائمی از جمله درد، سوزش، خارش و خونریزی از مقعد را به همراه دارد. ه خون در مدفوع ناشی از شقاق از نوع هماتوشزی است.
زخم معده نوعی آسیب خوش خیم است، این زخم در 90% مواقع ناشی از هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می شود، و استرس آن را تشدید می کند.این زخم معده معمولاً بر روی پوشش معده ایجاد می شود و خونریزی از این زخم موجب مدفوع قیری یا سیاه رنگ می شود.
از دلایل کمتر شایع خون در مدفوع، سرطان کولورکتال یا سرطان روده است.این بیماری در ابتدا بدون علائم است اما با پیشرفت بیماری علائمی از جمله اسهال یا یبوست، خون در مدفوع، خستگی و … ایجاد می شوند.
بیماری التهابی روده (IBD) به معنی التهاب بخشی از روده است، این بیماری دارای دو نوع کرون و کولیت است. این بیماری موجب اسهال، درد، خستگی، کاهش وزن و خونریزی می شود. خونریزی ناشی از IBD معمولاً از نوع هماتوشزی است. این بیماری غیر قابل درمان بوده و تنها با دارو کنترل می شود.
نوعی دیگر از بیماری های مقعدی است که به معنی اتصال دو ارگان از بدن به یکدیگر است، فیستول مقعد، دیواره روده را به پوست اطراف مقعد متصل می کند. فیستول درد بسیاری را به همراه دارد و موجب عفونت می شود و معمولاً موجب خونریزی حین اجابت مزاج می شود.
مشاهده خون قرمز و خون تازه در مدفوع معمولاً ناشی از خونریزی از قسمت انتهایی دستگاه گوارش است، و علت آن نیز اغلب بیماری های مقعدی نظیر بواسیر، شقاق، فیستول و … می باشد. البته مشاهده خون تازه می تواند از علل دیگری نیز نشات گیرد، و نیاز به بررسی های دقیق پزشکی دارد.
مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هر نوع خونریزی اامی است، زیرا که علت خون در مدفوع هر چه که باشد، نیاز به درمان فوری پزشکی دارد، زیرا در غیر این صورت بیمار دچار عوارض خونریزی، یعنی کم خونی می شود. همچنین در صورتی که همراه با دیدن خون در مدفوع علائمی دیگری از جمله سرگیجه، تاری دید،گیجی، غش، حال تهوع و پوست سرد دارید، لازم است، بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
خون در مدفوع کودکان یا نوزادان می تواند ناشی از علل مختلف ایجاد شود، شایع ترین علت مشاهده خون در مدفوع نوزادان یا کودکان ایجاد زخم در دیواره مقعد یا همان شقاق است. از دیگر علل بروز این مشکل می توانیم به آلرژی نوزاد به شیر گاو، نوشیدن بیش از اندازه شیر، عفونت، پاسخ آلرژیک، زخم در سینه مادر، یبوست، خراش مقعدی و کولیت اشاره کنیم. در صورتی که با این مشکل مواجه شدید، برای تشخیص علت و درمان با پزشک م نمایید.
فیستول مقعدی نوعی از بیماری های ناحیه مقعد است که به شدت مزمن و عفونی می باشد. این بیماری در واقع ایجاد مسیری است که یک طرف آن به روده و طرف دیگر به روی پوست راه دارد. این بیماری نیازمند درمان سریع و قطعی می باشد زیرا که در غیر این صورت فیستول پیشرفت نموده و عفونت گسترش می یابد. راهکارهای مختلفی برای درمان این بیماری پیش بینی شده است اما هر یک از این روش ها مزیت ها و معایبی نسبت به یکدیگر دارند که لازم است بیماران قبل از انجام از آنها آگاهی یابند. درمان فیستول در گذشته توسط عمل جراحی صورت می گرفت، این روش افزون بر اینکه همراه با دردسر های بسیاری بود امکان عود مجدد بیماری نیز وجود داشت. اما امروزه متد هایی مانند درمان فیستول با روش VAAFT رایج تر است. اما در مقایسه این روش ها با یکدیگر باید بگوییم درمان فیستول با لیزر روشی قطعی و بی بازگشت است که با کمترین میزان آسیب، و بدون درد و خونریزی بیماری را درمان می کند. بهتراست قبل از انجام هر روش درمانی با پزشک خود م نمایید تا بهترین نتیجه را از درمان کسب کنید.
قبل از مقایسه این روش با عمل جراحی سنتی به شرح مختصری در مورد روش VAAFT می پردازیم :
درمان فیستول با روش VAAFT مزیت های بسیاری در مقایسه با روش جراحی سنتی دارا میباشد که به شرح زیر است:
رعایت مراقبت های لازم پس از انجام روش های درمانی به خصوص VAAFT بسیار حائز اهمیت است زیرا که بی شک بر روی نتیجه درمانی تاثیر خواهد داشت و افزون بر سرعت بخشیدن به درمان از عود مجدد بیماری پیشگیری خواهد نمود.
برخی از روش های مراقبت از خود بعد انجام VAAFT به این شرح است:
حمام سیتز یا sitz bath که با نام حمام نشیمن نیز شناخته می شود. یکی از روشهای درمان انواع مشکلات و اختلالات ناحیه مقعدی است. این روش نوعی آب درمانی است که می تواند تاثیرات مثبت بسیاری در کاهش درد و التهاب ناحیه مقعدی داشته باشد.
برای انجام این روش درمانی لازم است، ناحیه کفل و لگن برای مدت زمان حدودی 15 الی 20 دقیقه در آب نسبتاً گرم قرار گیرد. ما با همراه باشید تا با نحوه آماده کردن این حمام و تاثیرات آن آشنایی یابید.
برای تهیه حمام سیتز مراحل زیر را دنبال کرده و برای تاثیرگذاری بیشتر به نکات زیر توجه کنید.
از حمام سیتز می توان درمان انواع مشکلات و اختلالات ناحیه مقعدی استفاده نمود. مهمترین مشکلاتی که با استفاده از این حمام بهبود می یابند، عبارتند از :
از مهمترین تاثیرات این حمام می توانیم به این موارد اشاره کنیم :
بواسیر یا هموروئید نوعی از بیماری های مقعدی است، این بیماری در اثر تورم و اتساع عروق در ناحیه مقعدی ایجاد می شود. این بیماری علائمی از جمله درد، سوزش، خارش ایجاد می کند. یکی از راهکارهای درمان بواسیر استفاده از حمام سیتز است.
آب گرم می تواند تاثیرات بسیاری در روند درمان بواسیر، به خصوص بعد از عمل و نیز پیشگیری از آن داشته باشد. حمام نشیمن می تواند عضلات این ناحیه از بدن را شل نموده و این امر خود در روند درمان تاثیرگذار است. یکی از کاربردهای این حمام درمان و بهبودی یبوست است که خود می تواند بر فرآیند درمان و جلوگیری از بواسیر تاثیر بگذارد. همچنین حمام سیتز می تواند درد و التهاب ناشی از بواسیر را کاهش می دهد.
به یاد داشته باشید، حمام سیتز تنها در برطرف نمودن علائم بیماری تاثیر گذار است و به درمان علت اصلی بیماری کمکی نمی کند. پس در مواقعی که بعد از یک هفته بهبودی حاصل نشد و یا علائم تشدید شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
فیستول مقعدی از بیماری های عفونی ناحیه مقعدی است. این بیماری موجب اتصال غیر طبیعی دو ارگان از بدن به یکدیگر می گردد. فیستول معمولاً در اثر عفونت درمان نشده آبسه ایجاد می شود. این بیماری همراه با علائمی مانند درد، سوزش، خارش، خونریزی و … بروز می نماید.
فیستول مقعدی با استفاده از درمان های خانگی و دارویی قابل درمان نبوده و تنها روش های جراحی تهاجمی می توانند به بهبود و درمان این عارضه کمک نمایند. تکنیک های جراحی مختلفی برای درمان فیستول وجود دارد اما همه این روش ها نمی توانند درمان موثری باشند. پس آشنایی بیشتر با تکنیک های مختلف جراحی می تواند به انتخاب روش صحیح درمان این بیماری کمک نماید. برخی از مهمترین روشهای جراحی که برای درمان فیستول مقعدی پیشنهاد می شود، به این شرح است:
فیستولوتومی مهمترین و کاربردی ترین روش جراحی فیستول مقعدی است. در این روش جراحی مجرای فیستول با استفاده از چاقو باز شده و محتویات آن خارج می شود. در این روش ترمیم از داخل به خارج است. مدت زمان بهبودی پس از این عمل 1الی 2 ماه است.
این روش همراه با ریسک آسیب به عضله اسفنکتر است. اما پزشک تمام سعی خود را خواهد نمود، تا کمترین میزان آسیب به این عضله وارد شود.
در روش سنتی درمان فیستول با تکنیک استن از موی اسب و یا کتان استفاده می شد. ولی امروزه از نخ بخیه یا لوله تخلیه برای از بین بردن عفونت و باز ماندن مجرای فیستول استفاده می شود. این نخ باید برای حداقل 6 الی 12 هفته در مجرای بماند و سپس پزشک انجام جراحی را تجویز می کند. این روش برای افراد در معرض خطر آسیب به عضله اسفنکتر و بی اختیاری مقعد کاربرد دارد.
تکنیک فلپ آدوانسمنت در مورد فیستول های پیچیده تر و افراد در معرض خطر بی اختیاری استفاده می شود. در طی این روش با استفاده از بافت روده و یا پوست اطراف مقعد اقدام به ترمیم فیستول می نمایند. میزان تاثیر این روش درمانی 50% گزارش شده است. ابتلا به بیماری های زمینه ای برای فیستول مثل کرون و کولیت ریسک عود مجدد بیماری را افزایش می دهد.
این روش جراحی شامل ساخت پلاگین بیولوژیکی از مخاط روده بیمار و سپس بخیه زدن آن به مجرای فیستول است. بعد از انجام این جراحی بافت جدید در اطراف این پلاگین شروع به رشد می کند و به این ترتیب بیماری از بین می رود.
میزان موفقیت بعد از این عمل 80% گزارش شده است. برای انجام این جراحی بیمار باید به مدت 24 ساعت در بیمارستان بستری شود. درد، آبسه و جابجایی پلاگین از عوارض احتمالی این روش جراحی فیستول مقعدی هستند.
انجام جراحی فیستول مقعدی بی شک بدون عوارض نخواهد بود. این عوارض غالباً کوتاه مدت بوده و پس از مدتی رفع می شوند. عوارض جراحی فیستول مقعدی عبارتند از :
از آنجایی که تمامی روشهای جراحی فیستول همراه با عوارض متعددی است و مشکلات مختلفی را به همراه دارد، امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. درمان فیستول با لیزر بهترین جایگزین برای جراحی بوده زیرا با استفاده از اشعه مادون قرمز اقدام به از بین بردن مجرای ایجاد شده می نماید و هیچ یک از مشکلات و عوارض روشهای جراحی مانند درد، خونریزی، عفونت، بستری شدن بیمارستان، بی اختیاری و را ندارد.
انجام مراقبت هایی خاص به نتیجه گیری از درمان و جلوگیری از عوارض احتمالی کمک می کند. برخی از این مراقبت ها عبارتند از :
از داروهای رایج برای درمان که معمولاً توسط خود فرد و بدون مراجعه به پزشک مصرف می شود، می توانیم به پماد و شیاف آنتی هموروئید اشاره کنیم. این دارو معمولاً در درمان هموروئید یا بواسیر نقش دارد اما در مواردی دیگر نیز کاربرد خواهد داشت. هموروئید به اتساع یا همان گشاد شدن عروق در ناحیه مقعد اطلاق می شود، که علائمی مانند درد، سوزش، خارش و خونریزی را به همراه دارد. مصرف این چنین پماد ها معمولاً در مراحل ابتدایی و برای رفع علائم این بیماری به کار می رود.
مهمترین مورد استفاده از این پماد درمان هموروئید یا بواسیر است، اما با توجه به عملکرد این دارو، برای رفع علائم سایر اختلالات مقعدی نیز از آن استفاده می شود.
شیاف آنتی هموروئید حاوی ماده ای به نام فنیل افرین است و می تواند عروق اتساع یافته را بهبود بخشد. از همین روی قادر است علائم این عارضه شامل درد، سوزش، خارش و خونریزی را رفع نماید. همچنین در صورتی که بیماری هموروئید در مراحل ابتدایی خود باشد، می تواند به طور کامل این عارضه را رفع نماید.
شقاق بیماری مزمن مقعدی است که همانند هموروئید در اثر اعمال فشار به این ناحیه ایجاد می شود. این عارضه سبب ایجاد زخمی عمیق در مقعد شده که درد بسیاری را به همراه داشته و گاهاً عمق زخم به عضله مقعد نیز می رسد. این شیاف دارای موادی از جمله لیدوکائین است از همین روی قادر است، نشانه های آزار دهنده ی شقاق مانند سوزش، درد و خارش را از بین ببرد، از طرفی شیاف آنتی هموروئید با دارا بودن خواص ضد التهابی از عفونت و نیز التهاب مقعد جلوگیری می کند.
فیستول مقعدی را می توان ایجاد مجرایی غیر طبیعی میان روده و پوست اطراف مقعد تعریف نمود. فیستول سبب بروز عفونت شدیدی می شود زیرا که آلودگی های روده را به سطح پوست منتقل خواهد نمود. اما مصرف شیاف آنتی هموروئید می تواند به رفع التهاب و عفونت کمک ویژه ای نماید و به برطرف نمودن علائم این بیماری مانند درد و سوزش کمک نماید.
میزان مصرف این دارو باید مطابق نظر پزشک باشد اما در حالت کلی میزان مصرف آن دوبار در روز، یکبار صبح و یک بار شب تعیین شده و بهترین زمان مصرف آن بعد از اجابت مزاج است. از مصرف طولانی مدت این دارو، بیش از 7 روز خودداری نمایید زیرا ممکن است عوارض این دارو شامل خارش، قرمزی، راش پوستی، سوزش و درد نمایان شود.
مصرف این دارو برای افراد مبتلا به دیابت، پرکاری تیروئید، فشار خون بالا، مشکلات قلبی باید زیر نظر پزشک انجام شود همچنین مصرف آن برای افرادی با شرایط زیر ممنوع است :
مصرف این شیاف نمی تواند تاثیر چندانی بر رفع علت اصلی داشته باشد و تنها در رفع علائم این عارضه به صورت موقت تاثیرگذار است پس درمان قطعی این بیماری نخواهد بود. لازم است جهت رفع دائمی بیماری با پزشک م نمایید تا در صورت وم از روش های تهاجمی و قطعی مانند جراحی و لیزر مادون قرمز استفاده نمایید. بهترین روش درمان این عارضه استفاده از لیزر است، زیرا بدون درد و خونریزی و در کمترین زمان ممکن عارضه را برای همیشه درمان خواهد نمود.
مقاله از : کلینیک زارعی
درباره این سایت